Opis badania
Keratometria (oftalmometria) to nieinwazyjne badanie diagnostyczne umożliwiające pomiar promienia krzywizny i mocy łamiącej rogówki w poszczególnych południkach. Pozwala ono również precyzyjnie określić położenie głównych południków rogówki (najbardziej stromego [o najmniejszym promieniu] i najbardziej płaskiego [o największym promieniu] oraz stwierdzić istnienie lub brak niezborności (astygmatyzmu).
Technika badania wykorzystuje zachowanie się rogówki jako zwierciadła wypukłego. Keratometr rzutuje na rogówkę obrazki (figury) i umożliwia analizę położenia ich odbić względem siebie.
Keratometr Javala to przyrząd optyczny, który wykorzystuje do badania figury schodkowe. Zadaniem badającego jest zetknięcie w poziomie odbicia w rogówce dwóch figur tak, aby stanowiły jedną linię. Po obróceniu ramion keratometru o 90 stopni odbicia figur mogą pozostać w położeniu niezmienionym względem siebie, co oznacza, że rogówka jest sferyczna i wszystkie promienie jej krzywizny są równe, a pacjent nie ma astygmatyzmu.
Ryc. 2. Figury Javala
Jeśli figury nachodzą na siebie, to znaczy, że oś pionowa rogówki silniej załamuje wiązkę światła (innymi słowy w południku pionowym rogówka jest bardziej stroma, tj. ma krótszy promień krzywizny), co oznacza astygmatyzm prosty. Jeśli odbicia figur na powierzchni rogówki rozchodzą się (oddalają się od siebie), oznacza to, że oś pionowa słabiej załamuje światło (rogówka jest w osi pionowej bardziej płaska, ponieważ ma dłuższy promień krzywizny), a u badanego występuje astygmatyzm odwrotny.
Współczesne autorefraktokeratometry wykorzystują sensory optyczne i systemy komputerowe do wykonania potrzebnych obliczeń. Umożliwiają zarówno pomiary krzywizny rogówki (keratometrię), jak i pomiary wady refrakcji (wady wzroku) całego układu optycznego oka (refraktometria); zobacz: Badanie wady wzroku (wady refrakcji).
Jak się przygotować do badania?
Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. Jest ono bezbolesne, a w jego trakcie należy jedynie spokojnie patrzeć przed siebie. Osoby noszące soczewki kontaktowe powinny je zdjąć przed badaniem. Jeśli planuje się zabieg operacyjny, wymagana jest dłuższa przerwa w noszeniu soczewek kontaktowych, aby pomiary krzywizny rogówki nie były zaburzone przez mechaniczne zmiany jej kształtu wywołane przez soczewki.
Warto pamiętać, że na wizyty okulistyczne należy zabrać z sobą wszystkie wyniki wcześniejszych badań, poprzednie recepty okularowe, karty informacyjne z pobytów w szpitalu itp.
Wskazania do wykonania keratometrii (oftalmometrii)
Keratometria jest specjalistycznym badaniem, które wykonuje się w przypadkach konieczności zmierzenia krzywizny i mocy łamiącej rogówki.
Znajduje zastosowanie u pacjentów:
- przy określaniu wad wzroku i doborze szkieł okularowych czy soczewek kontaktowych;
- w diagnostyce niezborności (astygmatyzmu);
- jako przygotowanie do operacji zaćmy, gdzie istnieje konieczność zmierzenia mocy układu optycznego oka i obliczenia mocy sztucznej soczewki wszczepianej do wnętrza gałki ocznej;
- przed planowanymi zabiegami laserowej korekcji wad wzroku i po tego typu zabiegach do oceny uzyskanych zmian krzywizny rogówki;
- w diagnostyce niektórych chorób rogówki (np. stożka rogówki [keratoconus], rogówki olbrzymiej [megalocornea], rogówki kulistej [keratoglobus], rogówki małej [microcornea], rogówki płaskiej [cornea plana] czy twardówkorogówki).
Możliwe powikłania po badaniu
Badanie nie wiąże się z żadnymi działaniami niepożądanymi.
Jakie stany występujące po badaniu powinny skłonić do kontaktu z lekarzem?
Keratometria nie niesie dla pacjenta żadnego zagrożenia.
