Co to jest i jakie są przyczyny?
Kanaliki łzowe (górny i dolny), znajdujące się w części przyśrodkowej powieki górnej i dolnej, stanowią drogę odprowadzenia łez z worka spojówkowego (jeziorka łzowego) do woreczka łzowego.
Zapalenie kanalika łzowego jest to stan, w którym dochodzi do zamknięcia dolnego lub górnego światła kanalika łzowego w obrębie powieki. Powoduje to zablokowanie przepływu łez do woreczka łzowego. Najczęściej przyczyną jest stan zapalny wywołany przez promienice lub grzyby, rzadziej przez bakterie i wirusy. Jeśli trwa on dłużej, w obrębie kanalika wytrącają się złogi zamykające jego światło i blokujące odpływ łez.
Jak często występuje?
Zapalenie kanalika łzowego to dość rzadka choroba, częściej dotyczy osób pracujących w warunkach zapylenia, kurzu, rolników, ogrodników, pracowników budowlanych.
Ryc. Budowa układu łzowego i struktura filmu łzowego. 1 – gruczoł łzowy, 2 – gruczoły tarczkowe (Meiboma), 3 – górny i dolny kanalik łzowy, 4 – wspólny kanalik łzowy, 5 – woreczek łzowy, 6 – przewód nosowo-łzowy
Jak się objawia zapalenie kanalika łzowego?
W stanie ostrym charakterystyczne jest łzawienie lub wydzielina z oka, jego zaczerwienienie oraz niewielka bolesność uciskowa nosowej części powieki górnej lub dolnej. Po przejściu w stan przewlekły pojawia się rozdęcie i zaczerwienienie punktu łzowego. Po uciśnięciu woreczka łzowego (w nosowej części powieki dolnej) przez punkt łzowy wydostaje się śluzowo-ropna wydzielina lub złogi.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
W stanie ostrym koniecznie należy się zgłosić do lekarza. Przy przewlekłym zapaleniu można próbować usuwać wydzielinę lub złogi z kanalika dolnego poprzez uciskanie nosowej części powieki dolnej.
Jak lekarz stawia diagnozę?
Rozpoznanie choroby jest stosunkowo łatwe i nie wymaga specjalistycznych badań. Z wydzieliny lub złogów z kanalika wykonuje się badanie mikroskopowe lub posiew, co pozwala wykryć drobnoustroje chorobotwórcze, a następnie włączyć leczenie celowane przeciwko nim.
Jakie są sposoby leczenia zapalenia kanalika łzowego?
- Patyczkiem z nawiniętą watką uciskamy skórę nad woreczkiem łzowym i przez przesuwanie patyczka w kierunku punktu łzowego usuwamy wydzielinę lub złogi.
- W przypadku zalegania dużych złogów lekarz może zlecić nacięcie kanalików, aby usunąć wszystkie złogi.
- Po identyfikacji czynnika wywołującego chorobę rozpoczyna się leczenie celowane pod postacią kropli i płukania dróg łzowych kilka razy w tygodniu do ustąpienia objawów zapalenia. Korzystne są też ciepłe okłady na okolicę punktu łzowego 3–4 razy dziennie.
Co robić, aby uniknąć zachorowania?
Osoby pracujące w środowisku zagrożonym powinny używać w okresie nasilonego pylenia szczelnych okularów ochronnych.
