×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Rozwarstwienie siatkówki

prof. dr hab. med. Marek Prost
Centrum Okulistyki Dziecięcej w Warszawie

Co to jest i jakie są przyczyny?

Rozwarstwienie siatkówki to choroba polegająca na rozszczepieniu jej warstw (zob. Budowa narządu wzroku – warstwy siatkówki). Jednocześnie dochodzi do przerwania połączeń między komórkami nerwowymi w siatkówce. Najczęściej występująca jej postać u dzieci (tzw. wrodzone lub młodzieńcze rozwarstwienie) jest dziedziczona w sposób sprzężony z chromosomem X. Zidentyfikowano gen (XLRS1) odpowiedzialny za wystąpienie choroby. W tej samej grupie wiekowej o wiele rzadziej występuje zwyrodnieniowa postać rozwarstwienia, która jest chorobą nabytą i powstaje na przykład po długotrwałym odwarstwieniu siatkówki w wyniku zmian degeneracyjnych w jej obrębie.

Jak często występuje?

Wrodzone rozwarstwienie siatkówki to choroba występująca dość rzadko. Jej częstość występowania szacuje się na 1 przypadek na 5 000–25 000 osób w populacji.

Jak się objawia?

Pierwsze objawy występują zazwyczaj około 5.–10. roku życia i polegają na pogorszeniu ostrości wzroku.

Co robić w razie wystąpienia objawów?

Rozwarstwienie siatkówki może być rozpoznane i leczone tylko przez lekarza okulistę.

Jak lekarz stawia diagnozę?

Lekarz okulista stawia diagnozę na podstawie wyniku wziernikowania dna oka (zob. Wziernikowanie dna oka). U 100% chorych w plamce w dnie oka widoczne są torbielowate zmiany rozwarstwieniowe, układające się w obraz przypominający „koło rowerowe”. Objaw ten jest bardzo charakterystyczny i stanowi podstawę rozpoznania wrodzonego rozwarstwienia siatkówki. U 50% chorych dodatkowo występuje obwodowe rozwarstwienie w postaci bardzo cienkich welonów z naczyniami krwionośnymi poruszającymi się przy ruchach gałki. Czasami w obrębie rozwarstwionej siatkówki widać otwory. Powikłaniami choroby są krwotoki do ciała szklistego i odwarstwienie siatkówki.

Wrodzone rozwarstwienie siatkówki
Ryc. 1. Wrodzone rozwarstwienie siatkówki. W plamce widoczne są torbielowate zmiany rozwarstwieniowe układające się w obraz „koła rowerowego”.

Jakie są sposoby leczenia?

Obecnie nie ma możliwości leczenia zmian w plamce związanych z rozwarstwieniem siatkówki. W przypadku powiększania się obszaru obwodowego rozwarstwienia można wykonać zabieg laserowy w siatkówce w celu zahamowania progresji zmian.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?

Jak już wspomniano, na obszarze rozwarstwionej siatkówki dochodzi do przerwania połączeń między komórkami nerwowymi poszczególnych jej warstw. Ponieważ siatkówka jest tkanką, która się nie regeneruje, nie można odtworzyć jej prawidłowej struktury na tym obszarze. W związku z tym zajęte części siatkówki nie odbierają bodźców świetlnych, wówczas w odpowiadającej im części pola widzenia występują ubytki (ciemna plama w tej części pola). Choroba nie postępuje szybko i rzadko prowadzi do ślepoty.

Co trzeba robić po zakończeniu leczenie?

Dziecko z wrodzonym rozwarstwieniem siatkówki powinno być okresowo badane okulistycznie w celu stwierdzenia, czy nie dochodzi do powiększania się obszaru obwodowych zmian i czy ewentualnie nie jest konieczne wykonanie zabiegu laserowego.

Co robić, aby uniknąć zachorowania?

Nie ma możliwości zapobiegania wystąpieniu choroby. Wskazane jest ograniczenie aktywności fizycznej, która mogłaby wiązać się z urazami głowy. W przypadku występowania wrodzonego rozwarstwienia siatkówki należy zbadać innych członków rodziny dla wykrycia u nich ewentualnych zmian.

02.12.2013
Zobacz także
  • Odwarstwienie siatkówki przedarciowe
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta