Pytanie nadesłane do redakcji
Witam, mam 25 lat i opadającą lewą powiekę (bardziej widoczna), prawa opada tylko trochę, jest tak od urodzenia, od lat zmagam się z tym problemem. Czy mogę mieć na to operację na NFZ?
Odpowiedziała
dr med. Grażyna Zwolińska
Specjalista neurolog
Opadanie powieki to niższe ustawienie powieki górnej, która przykrywa w tych przypadkach przynajmniej 2 mm tęczówki przy patrzeniu na wprost. Występuje symetrycznie albo niesymetrycznie, gdy jedna z powiek jest bardziej opadnięta. Opadanie powieki może być wrodzone lub nabyte, występuje jako objaw izolowany lub jako objaw choroby systemowej.
Ustalenie przyczyny opadania powiek (powieki) wymaga bardzo dokładnego zebrania wywiadu: kiedy wystąpiło, czy ma charakter postępujący, czy stacjonarny, czy u bliższych lub dalszych członków rodziny nie było podobnego objawu. Ważną wskazówką jest współistnienie innych objawów, takich jak podwójne widzenie, ograniczenie pola widzenia oraz osłabienie ostrości widzenia. Pomocna w ocenie może być fotografia pacjenta z przeszłości i porównanie ze stanem aktualnym. Na podstawie wywiadu, badania okulistycznego i badania neurologicznego można ustalić przyczyny opadania powieki. Może ono wynikać z uszkodzenia włókien nerwowych lub połączenia nerwowo-mięśniowego albo uszkodzenia samego mięśnia.
Uszkodzenie nerwu okoruchowego powoduje wyraźne opadanie powieki, najczęściej pojawia się zez rozbieżny oka oraz szeroka, niereagująca na światło źrenica. Niewielkie opadanie powieki ze zwężeniem źrenicy jest wynikiem zmian we włóknach współczulnych i nosi nazwę zespołu Hornera.
Miastenia jest zaburzeniem powstającym w wyniku zmian w złączu nerwowo-mięśniowym i może powodować opadanie powieki, symetryczne lub niesymetryczne, ale ma ono charakter wyraźnie zmienny, nasila się pod wpływem zmęczenia i wysiłku fizycznego, występują również inne objawy, takie jak podwójne widzenie, osłabienie mięśni odpowiedzialnych za mowę, połykanie, osłabienie mięśni kończyn i tułowia.
W miopatiach (choroby pierwotnie mięśniowe) również występuje opadanie powiek, niekiedy od wczesnego dzieciństwa, najczęściej w zespole przewlekłej postępującej zewnętrznej oftalmoplegii, dystrofii oczno-gardłowej i dystrofii miotonicznej. W chorobach tych często w wywiadzie podobne objawy zgłaszane są również u innych członków rodzin. W miopatiach występują także inne oprócz opadania powieki objawy neurologiczne, niekiedy dołączają się nawet po kilku latach i pozwalają na ustalenie właściwego rozpoznania. W przypadku podejrzenia miopatii w celu potwierdzenia rozpoznania wykonuje się badanie tzw. enzymów mięśniowych i badanie elekrofizjologiczne mięśni.
Niekiedy opadanie powieki można leczyć odpowiednimi lekami (np. w miastenii) i objawy się cofają. Opadnięta powieka może wymagać korekcji chirurgicznej, zwłaszcza o osoby, u której ogranicza pole widzenia i pogarsza jakość życia. Zabiegi te są refundowane przez NFZ.