Pytanie nadesłane do redakcji
Dzień dobry! Mam duży problem, a mianowicie widzę podwójnie. Jakieś 6 miesięcy temu podczas jazdy samochodem zaczęły występować u mnie epizody podwójnego widzenia. Najpierw trwały około godziny, potem znikały, a następnie znowu wracały. Początkowo pojawiały się tylko wtedy, kiedy jeździłam samochodem, po jakimś czasie zaczęły się pojawiać częściej, następnie nawet jak chodziłam ulicą, a później jak pojawił się epizod, tak został. Od miesiąca widzę podwójnie wszystko. Dwoi mi się tylko jak patrzę z boku, mogę normalnie funkcjonować, ulicą chodzić jest mi bardzo ciężko, bo wszystko widzę podwójnie. Kiedy się to zaczęło, po 3 dniach udałam się do okulisty, zostały mi zrobione wszystkie badania. Następnie poszłam do drugiego okulisty, też zostały zrobione badania - wszystko OK. Pani dała mi niezwłocznie skierowanie do szpitala na oddział neurologii. Tam miałam zrobione wszystkie badania EEG - OK, jednak rezonans wykazał 4 zmiany w mózgu - nieaktywne, 3 po stronie prawej i jedna po lewej. Dostałam 5 kroplówek Solu-Medrolu po 1 g. Jednak i to nie pomogło. 16 października mam umówioną wizytę u najlepszego neurologa. Ale ja już tak dłużej nie mogę, od miesiąca borykam się z podwójnym widzeniem. Zapomniałam dodać, że po wyjściu ze szpitala zaczęły pojawiać się także bóle głowy i nagłe uściski, które po chwili ustępują. Głowa potrafi mnie boleć cały dzień, dopóki nie wezmę proszka przeciwbólowego. Mam 21 lat i jestem osobą studiującą, to jest dla mnie bardzo uciążliwe. Napisałam, ponieważ chciałabym zasięgnąć porady lekarza - tam, gdzie byłam, lekarze mnie ignorowali i nie do końca wyjaśniali przyczynę. Z góry dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam, Maja.
Odpowiedziała
dr med. Grażyna Zwolińska
Specjalista neurolog
Podwójne widzenie oznacza widzenie jednego przedmiotu jako dwóch obiektów. Jest trudne do diagnozowania, ponieważ stanowi problem interdyscyplinarny: okulistyczny, neurologiczny, chirurgiczny, internistyczny. Wynikać może z uszkodzenia jąder i nerwów poruszających gałką oczną lub ze zmian w złączu nerwowo-mięśniowym bądź zmian w samych mięśniach.
Podwójne widzenie mogą powodować zmiany w jądrach nerwów gałkoruchowych (które znajdują się w pniu mózgu) lub w skomplikowanych połączeniach pomiędzy jądrami tych nerwów. W tych przypadkach najczęściej wywołują je zmiany naczyniowe w pniu mózgu (udary mózgu, które najczęściej dotyczą ludzi w średnim i starszym wieku) albo dochodzi do nich w przebiegu zmian zapalnych w mózgu o charakterze autoimmunologicznym. Do takich chorób należą choroby demielinizacyjne (głównie stwardnienie rozsiane). Rezonans magnetyczny mózgu różnicuje zmiany naczyniowe i zmiany demielinizacyjne. Przy braku możliwości jednoznacznego rozpoznania na podstawie tego badania zaleca się jego powtórzenie, aby obserwować ewentualną dynamikę zmian i ich aktywność. Niekiedy przy podejrzeniu zmian zapalnych konieczne jest wykonanie nakłucia lędźwiowego z oceną płynu mózgowo-rdzeniowego.
Do podwójnego widzenia dochodzi także w wyniku zmian w trzech nerwach czaszkowych gałkoruchowych (nerw III - okoruchowy, nerw IV - bloczkowy, i nerw VI - odwodzący) na ich przebiegu z mózgu do mięśni poruszających gałkę oczną. Te trzy nerwy gałkoruchowe powodują synchroniczne ruchy gałek ocznych, przy uszkodzeniu poszczególnych nerwów dochodzi do charakterystycznego dla każdego nerwu podwójnego widzenia, np. tylko przy patrzeniu do jednego boku lub do dołu. Najczęściej uszkodzeniom tym towarzyszy zez. Rezonans magnetyczny głowy ze szczególnym uwzględnieniem zatoki jamistej i rezonans oczodołów pozwalają na potwierdzenie lub wykluczenie uszkodzenia tych nerwów oraz przyczyn je wywołujących (guzy, zmiany zapalne).
Podwójne widzenie może być wywołane zaburzeniami połączenia nerwowo-mięśniowego lub zaburzeniami czynności mięśni gałkoruchowych. Miastenia jest chorobą łącza nerwowo-mięśniowego, w postaci ocznej, a także w pierwszej fazie postaci uogólnionej miastenii podwójne widzenie występuje początkowo epizodycznie, zależnie od zmęczenia, wysiłku, później przekształca się w stały objaw. W miastenii uogólnionej pojawia się następnie opadanie powiek, cichy głos, kłopoty z połykaniem, osłabienie kończyn górnych i dolnych. Miastenia występuje najczęściej u młodych kobiet. Wykonuje się badania elekrofizjologiczne, badanie obecności charakterystycznych przeciwciał, tomografię komputerową śródpiersia (w poszukiwaniu przetrwałej grasicy). Podczas zapalenia mięśni zewnątrzgałkowych oprócz podwójnego widzenia występuje obrzęk powiek, zaczerwienie skóry oraz ból, zwłaszcza podczas ruchów gałek ocznych. W chorobach tarczycy podwójne widzenie może wystąpić w przebiegu oftalmopatii tarczycowej, wówczas jest najbardziej nasilone rano; występują także inne objawy, takie jak zaczerwienie spojówek i zmiany w rogówce.
