×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Krwotok do ciała szklistego

Jerzy Mackiewicz, Monika Jasielska
Klinika Chirurgii Siatkówki i Ciała Szklistego Katedry Okulistyki Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

Ciało szkliste jest galaretowatą, przejrzystą, pozbawioną naczyń krwionośnych strukturą, która wypełnia tylną komorę gałki ocznej. Składa się przede wszystkim z wody (99%) oraz kolagenu i kwasu hialuronowego. Ciało szkliste nadaje objętość i kształt gałce ocznej, a jego zmniejszona objętość prowadzi do obkurczania się gałki ocznej i jej zapadnięcia.

Co to jest i jakie są przyczyny?

Krwotok do ciała szklistego to wydostanie się krwi z naczyń krwionośnych w oku do komory ciała szklistego. Ponieważ ciało szkliste jest pozbawione naczyń, wylew krwi do komory ciała szklistego jest najczęściej konsekwencją chorób naczyniowych siatkówki, tj. cukrzycy i nadciśnienia tętniczego oraz przedarć siatkówki (zob.: Odwarstwienie siatkówki przedarciowe). Najczęstszą przyczyną krwotoku do ciała szklistego u osób dorosłych jest retinopatia cukrzycowa proliferacyjna (39–54%). Inne przyczyny to: przedarcie siatkówki (12–17%), tylne odłączenie się ciała szklistego z przedarciem siatkówki (7,5–12%), otworopochodne odwarstwienie siatkówki (7–10%), makroaneuryzmaty, zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, zespół Tersona, uraz, a także neowaskularyzacja siatkówki w przebiegu zakrzepu żył siatkówki (3,5–10%). U młodych osób i dzieci główną przyczyną wylewu krwi do komory ciała szklistego jest uraz.

Budowa gałki ocznej

Ryc. Budowa gałki ocznej. 1 – naczyniówka, 2 – twardówka, 3 – rąbek zębaty, 4 – ciało rzęskowe, 5 – część płaska ciała rzęskowego, 6 – wyrostki ciała rzęskowego, 7 – rowek rzęskowy, 8 – tęczówka, 9 – soczewka, 10 – źrenica, 11 – komora przednia, 12 – rogówka, 13 – kąt rogówkowo-tęczówkowy (kąt przesączania), 14 – komora tylna, 15 – więzadełka (obwódka rzęskowa), 16 – ciało szkliste, 17 – tarcza nerwu wzrokowego, 18 – tętnica środkowa siatkówki i żyła środkowa siatkówki, 19 – nerw wzrokowy, 20 – plamka, 21 – siatkówka.

Jak się objawia?

Charakterystycznymi objawami krwotoku do ciała szklistego są: obniżenie ostrości wzroku oraz obecność „muszek” w polu widzenia.

Co robić w razie wystąpienia objawów?

Koniecznie należy zgłosić się w trybie pilnym do lekarza okulisty.

Jak lekarz stawia diagnozę?

Chorobę rozpoznaje się na podstawie wyżej opisanych objawów oraz badania dna oka po rozszerzeniu źrenic. Często konieczne jest wykonywanie badania ultrasonograficznego gałki ocznej w prezentacji B (zob. Ultrasonografia w prezentacji B).

Jakie są sposoby leczenia?

Najważniejsze jest leczenie choroby zasadniczej, np. cukrzycy czy nadciśnienia tętniczego. Krwotok w ciele szklistym może się wchłonąć samoistnie i wówczas nie wymaga żadnego leczenia. Zwykle dzieje się tak w ciągu kilku tygodni. Niekiedy należy zastosować leczenie laserem. Zakres laseroterapii uzależniony jest od przyczyny wylewu krwi do komory ciała szklistego. Na przykład krwotok w przebiegu retinopatii cukrzycowej, który nie przesłania całej siatkówki, zawsze wymaga panfotokoagulacji siatkówki. Tymczasem niewielki krwotok do ciała szklistego z przedarciem siatkówki wymaga jedynie lokalnej koagulacji laserowej wokół otworu.

Niewchłaniająca się krew w ciele szklistym wymaga leczenia chirurgicznego – witrektomii. Decyzja o terminie witrektomii uzależniona jest od przyczyny krwotoku w ciele szklistym. W przypadku izolowanego krwotoku do ciała szklistego witrektomia najczęściej wykonywana jest wówczas, gdy krew z komory ciała szklistego nie wchłania się samoistnie przez 2–3 miesiące. Jeśli krwotokowi towarzyszy jednak przedarcie siatkówki, jej odwarstwienie, trakcja szklistkowo-siatkówkowa, neowaskularyzacja tęczówki lub wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, jeśli problem dotyczy jedynego widzącego oka chorego lub występuje obuocznie oraz jeśli dotyczy dzieci lub młodych cukrzyków, decyzja o leczeniu chirurgicznym zapada wcześniej.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?

Rokowanie zależy od rozległości uszkodzeń siatkówki spowodowanych chorobą zasadniczą.

Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?

Niezbędne są okresowe kontrole okulistyczne. Ich częstotliwość uzależniona jest od przebiegu leczenia. W początkowym okresie muszą być częstsze (co kilka tygodni), później nieco rzadsze. Istotne jest reagowanie na niepokojące objawy i zgłaszanie ich okuliście.

Co robić, aby unikać zachorowania?

Efektywne leczenie choroby zasadniczej zapobiega wystąpieniu krwawienia do ciała szklistego. Stosowanie leków zaburzających krzepnięcie sprzyja występowaniu wylewów krwi do komory ciała szklistego. Niemniej jednak decyzja o ewentualnym odstawieniu tych leków powinna być omówiona z lekarzem rodzinnym.

20.02.2014
Wybrane treści dla Ciebie
  • Rozpływ skrzący
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta