Co to jest i jakie są przyczyny?
Spojówka jest cienką, przezroczystą błoną śluzową, która pokrywa białą twardówkę będącą zewnętrzną częścią ściany gałki ocznej (zob. Budowa narządu wzroku). Spojówka zawiera liczne naczynia krwionośne. Nierzadko zdarza się, że ciągłość tych delikatnych naczyń ulega przerwaniu, powodując wylanie się krwi pod spojówką.
Samoistne wylewy krwi pod spojówkę mogą mieć różnorodne przyczyny: kaszel, kichanie, wymioty, znaczny wysiłek fizyczny, mikrourazy gałki ocznej wywołane np. pocieraniem oka, nadciśnienie tętnicze lub jednorazowy skok ciśnienia tętniczego, zwłaszcza u osób chorujących na miażdżycę czy zaburzenia krzepliwości krwi. Krwawienia podspojówkowe bardzo często towarzyszą zabiegom operacyjnym na gałce ocznej lub powiekach, urazom oka lub głowy czy zapaleniom spojówek (szczególnie wirusowym).
Jak często występuje?
Wylewy podspojówkowe spotyka się bardzo często w praktyce okulistycznej. Większość z nich ma charakter samoistny i nie udaje się precyzyjnie zidentyfikować przyczyn krwawienia.
Jak się objawia?
Ryc. Wylew podspojówkowy
Typowym objawem wylewu podspojówkowego jest pojawienie się czerwonej plamy krwi na tle białej twardówki. Nagromadzona krew powoduje niekiedy uniesienie spojówki, rzadko rozlewa się na całym obszarze twardówki. Krwawieniu może towarzyszyć uczucie obrzęku pod powieką, sporadycznie pojawia się lekki ból.
W typowym przebiegu samoistnym wylewom krwi pod spojówką nie towarzyszą żadne zaburzenia widzenia, nie pojawia się również w oku wydzielina.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
Wylew krwi pod spojówkę nie wymaga koniecznie interwencji lekarza. Konsultacja wskazana jest, jeśli wylewowi towarzyszy ból lub zaburzenia widzenia (np. podwójne widzenie, pogorszenie ostrości wzroku). Wizyta u lekarza jest konieczna, jeśli wylew spowodowany jest urazem gałki ocznej lub głowy. Typowo wylewy podspojówkowe wchłaniają się samoistnie w ciągu dwóch tygodni. Jeśli tak się nie dzieje, wskazana jest ocena stanu przez okulistę.
Jak lekarz stawia diagnozę?
Po zebraniu wywiadu lekarskiego do postawienia rozpoznania wystarczy obejrzenie gałki ocznej. Pomocne, choć niekonieczne, jest badanie w lampie szczelinowej. Wskazany może być pomiar ciśnienia tętniczego. W przypadku urazu konieczne jest badanie oka poszerzone o ocenę dna oka.
Jakie są sposoby leczenia?
Zwykle nie ma konieczności leczenia wylewów podspojówkowych – ustępują one samoistnie w czasie do 2 tygodni, podobnie jak siniaki pod skórą. Pomocne mogą być krople nawilżające powierzchnię oka lub zawierające substancje wzmacniające ściany naczyń, np. pochodne trokserutyny.
Co trzeba zrobić po zakończeniu leczenia?
Wylewy podspojówkowe wchłaniają się całkowicie bez konsekwencji dla widzenia. Nie wymagają dalszych działań.
Jak zapobiegać?
Przede wszystkim należy unikać urazów oka, także drobnych, np. związanych z zakładaniem lub zdejmowaniem soczewek kontaktowych. W przypadku nawracających wylewów należy kontrolować ciśnienie tętnicze. Jeśli pojawi się wylew, należy unikać ogólnego stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. aspiryna, ibuprofen itp.), ponieważ powodują one zaburzenia krzepnięcia krwi.
