×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Nadwzroczność

dr hab. n. med. Anna Kubatko-Zielińska
Klinika Okulistyki i Onkologii Okulistycznej
Katedra Okulistyki
Pracownia Patofizjologii Widzenia i Neurookulistyki, UJ CM, Kraków

Co to jest i jakie są przyczyny?

Nadwzroczność (ang. hypermetropia, hyperopia) polega na ogniskowaniu przez układ optyczny oka równoległych promieni świetlnych za siatkówką. Może to być spowodowane zbyt słabą mocą łamiącą układu optycznego (zob. Układ optyczny oka i zaburzenia akomodacji) lub zbyt krótką gałką oczną. W zależności od wielkości wady wyróżnia się nadwzroczność małą (do 2,5D), średnią (2,5D do 6,0D) lub dużą (ponad 6,0D). U małych dzieci oczy zazwyczaj są nadwzroczne, co wiąże się z bardziej kulistym kształtem soczewki. Jest to nadwzroczność fizjologiczna, która zmniejsza się wraz ze wzrostem gałki ocznej. U osób starszych, po 70. roku życia, można obserwować nadwzroczność starczą wywołaną przez zmianę współczynnika załamywania światła przez soczewkę. Nie przekracza ona zwykle 2,5D.

Jak często występuje?

Nadwzroczność jest najczęściej występującą wadą refrakcji. U około 90% małych dzieci stwierdza się małą nadwzroczność. Odsetek ten zmniejsza się wraz ze wzrostem dzieci (i ich oczu) do około 40–50% w 8.–10. roku życia. Wśród młodych dorosłych nadwzroczność występuje jeszcze rzadziej, bo u około 20%. Najczęściej jest to mała nadwzroczność, która zwykle nie powoduje dolegliwości. Średniej wielości nadwzroczność występuje rzadziej niż mała, a wysoka nadwzroczność dotyczy kilku procent ludzi. Starcza nadwzroczność występuje dosyć często.


Ryc. 1. Zdrowe oko


Ryc. 2. Nadwzroczne oko

Jakie są objawy nadwzroczności?

Oko z nadwzrocznością źle widzi w dal i z bliska, gdyż zawsze obraz jest zogniskowany za siatkówką oka. Osoba młoda z niedużą nadwzrocznością może ją wyrównać przez stałe napięcie akomodacji (zob. Układ optyczny oka i zaburzenia akomodacji), zarówno przy patrzeniu w dal, jak i (tym większe) przy patrzeniu z bliska. Łączy się to jednak ze zmęczeniem oczu, bólami oczu i głowy, łzawieniem, a niekiedy, u dzieci, z zezem zbieżnym (zob. Zez jawny towarzyszący, Układ optyczny oka i zaburzenia akomodacji). Duża nadwzroczność obu oczu może powodować obuoczne niedowidzenie (zob. Niedowidzenie).

Jak lekarz stawia diagnozę?

Lekarz może wykryć wadę refrakcji za pomocą specjalistycznych badań: skiaskopii (zob. Badanie wady refrakcji) lub refraktometrii. U dzieci badania te muszą być poprzedzone porażeniem możliwości akomodowania, czyli porażeniem mięśnia rzęskowego (tzw. stan cykloplegii). Uzyskuje się je przez podanie do oczu krótko działających kropli 1% tropikamid albo, rzadko, długo działającej atropiny. Badanie refrakcji u dzieci powinno być powtarzane raz w roku, gdyż moc łamiąca ich rogówek i soczewek się zmienia.

Jakie są sposoby leczenia nadwzroczności?

Nadwzroczność koryguje się soczewkami skupiającymi o znaku plus (+) w postaci okularów lub soczewek kontaktowych. U osób dorosłych można wykonać operacje refrakcyjne, które polegają na modelowaniu rogówki za pomocą energii odpowiedniego typu lasera. U małych dzieci bez zaburzeń widzenia i zeza mała nadwzroczność nie wymaga korygowania, wskazana jest jedynie okresowa kontrola okulistyczna.

Co zrobić po zakończeniu leczenia?

Osoby z nadwzrocznością korygowaną okularami lub soczewami kontaktowymi oraz osoby po operacji refrakcyjnej powinny być kontrolowane okulistycznie 1–2 razy w roku, nawet wówczas, gdy nie mają żadnych dolegliwości.

Jak uniknąć zachorowania?

Nie ma sposobu, by uniknąć nadwzroczności, która zależy od kształtu i długości oka oraz mocy układu optycznego oka, gdyż cechy te są uwarunkowane genetycznie. Ważne jest wczesne wykrycie wady refrakcji, odpowiednie jej korygowanie oraz okresowa kontrola okulistyczna.

05.04.2013
Zobacz także
  • Układ optyczny oka i zaburzenia akomodacji (starczowzroczność, niedomoga akomodacji)
  • Krótkowzroczność
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta